Dzieje Milna w dawnych rachunkach - dochody z Milna w 1847 roku
Dodane przez Remek dnia Stycznia 21 2016 14:17:53
Ile dziedzic Gwalbert Pawlikowski zarabiał na Milnie? To pytanie pewnie zaciekawi naszych Czytelników. W niniejszym artykule zamieszczamy jako przykład jedno roczne podsumowanie kasy prowentowej mileńskiej. Rok 1847, czyli jedno z ostatnich lat pańszczyzny. Jak wynika z tego źródła, roczny przychód z majątku Milno obliczono na 11.832 florenów 57 krajcarów, z czego do kasy Pawlikowskiego do Medyki trafiło 8.366 florenów i 6 i 1/2 krajcara.
Oczywiście, patrzenie na samą gotówkę to duże uproszczenie. Zysk był dużo większy, bo różne inwestycje (na przykład remonty budynków) podnosiły wartość majątku, a różne zakupy - na przykład nowe ule - miały przynieść więcej pieniędzy w następnych latach. Ale "gotowy pieniądz" - który Pawlikowski mógł od razu na coś wydać - to był najbardziej wyczekiwany pożytek dziedzica z jego majątku.
Jako ciekawostkę podajemy podobne sumy z kilku innych lat. Niestety, nie ze wszystkich roczników zachowały się tak czytelne zestawienia.
rok 1841 (od 6 czerwca do 31 grudnia) - przychód ogólny z Milna 3.705 florenów 2 i 1/2 krajcara, z czego oddano "do rąk Jaśnie Wielmożnego Pana za pokwitowaniem" - 1.855 florenów 12 krajcarów.
rok 1842 - przychód ogólny z Milna 16.742 floreny 2 krajcary, z czego 5.875 florenów oddano "do rąk Jaśnie Wielmożnego Pana za pokwitowaniem", a 3.045 florenów i 35 krajcarów "na rachunek kasy prowentowej Medyckiej do rąk Wielmożnego Rządcy".
rok 1843 (od 1 stycznia do 1 sierpnia) - przychód ogólny z Milna 7.682 floreny 2 i 1/2 krajcara, z czego nie zanotowano żadnych transferów pieniędzy do Medyki
rok 1848 - przychód ogólny z Milna 14.342 floreny 45 i 3/4 krajcarów, z czego przekazano do kasy w Medyce 7.583 floreny 20 krajcarów; oprócz tego odstawiono do Medyki 13 cetnarów i 85 funtów wełny, która została sprzedana w Medyce po 80 florenów za cetnar.
rok 1849 - przychód ogólny z Milna 15.979 florenów 23 i 1/4 krajcarów, z czego przekazano do kasy w Medyce 8.451 florenów 14 krajcarów; oprócz tego odstawiono do Medyki 9 cetnarów i 36 funtów wełny, która tam została sprzedana po 110 florenów za cetnar.
rok 1850 - przychód ogólny z Milna 10.800 florenów 46 i 3/4 krajcarów, z czego 1.964 floreny 58 i 2/4 krajcarów przekazano "do rąk Jaśnie Wielmożnego Pana", a 3.199 florenów 22 krajcary do kasy w Medyce; oprócz tego odstawiono do Medyki 7 cetnarów i 14 funtów wełny, która wraz z wełną z Medyki została sprzedana.
(źródło: Rachunek Kassy prowentowej Państwa Milna za czas od 21 Marca 1847 do 1go Stycznia 1848.)
Rachunek Kassy prowentowej Państwa Milna za czas od 21 Marca 1847 do 1go Stycznia 1848.
Przychód
Z Propinacji Państwa Milno wraz z dwoma to tejże dodanemi Młynami - 825 florenów 57 i 1/2 krajcarów
Z czynszów Inwentarskich od włościan - 71 florenów 42 i 1/2 krajcarów
Z czynszów z Kasarniów Gontowieckiej i Halawskiej za rok 1847 - 80 florenów
Z czynszów z domów i ogrodów Skarbowych - 31 florenów 52 krajcary
(Razem z czynszów - 183 floreny 34 1/2 krajcarów)
Z Rewiru Milniańskiego - 255 florenów 29 krajcarów
Za wyarendowaną brahę - 750 florenów
Z pachtu krów w folwarku Milna - 114 florenów i 31 krajcarów
Ze sprzedaży pszenicy - 420 florenów 52 3/4 krajcarów
Ze sprzedaży żyta - 286 florenów 58 krajcarów
Ze sprzedaży jęczmienia - 6 florenów 45 krajcarów
Ze sprzedaży hreczki - 5 florenów 34 i 3/4 krajcarów
Ze sprzedaży prosa - 102 floreny
(Razem ze sprzedaży ziarna - 848 florenów 16 1/2 krajcarów)
Ze sprzedaży wódki okowitej - 7.979 florenów 7 krajcarów
Ze sprzedaży bydła i owiec - 405 florenów 50 i 1/2 krajcarów
Ze sprzedaży skór różnych - 68 florenów 58 krajcarów
Ze sprzedaży miodu i wosku - 166 florenów 15 krajcarów
Ze sprzedaży drobiu - 54 floreny 55 i 1/2 krajcarów
Z długów na włościanach - 136 florenów 18 krajcarów
Za szkody poczynione Skarbowi - 10 florenów 43 krajcary
Odebrano z Kasy Medyckiej - 6 florenów
Ogółem wymienione wyżej przychody - 11.803 florenów 55 1/2 krajcara
Zostawało w kasie z dniem 21 marca 1847 - 29 florenów 1 i 1/2 krajcarów
OGÓŁ PRZYCHODU - 11.832 florenów 57 krajcarów
Rozchód
Na perceptę Kasy Medyckiej zaliczono 8.366 florenów 6 1/2 krajcara
Na podatki gruntowy, domowy, stanowy i urbarialny - 448 florenów 2 i 1/4 krajcarów
Na podatki Pauszaliów dla straży krajowej za rok 1847 i taksy etc. - 71 florenów 51 i 1/2 krajcarów
(Razem na podatki 519 florenów 57 i 3/4 krajcarów
Akcyzy od wypędu wódki w gorzelni - 493 floreny 30 krajcarów
Na dziesięcinę do kościoła załozieckiego za rok 1847 - 450 florenów
Na utrzymanie oficjalistów i sług skarbowych - 896 florenów 31 i 1/2 krajcarów
Na najem robotników:
- gotówką - 35 florenów 23 i 3/4 krajcara
- soli topek 3960 - 350 florenów 24 krajcary
- za wódkę - 19 florenów i 12 krajcarów
(Razem na najem robotników - 404 floreny 59 i 3/4 krajcarów)
Na przykupienie:
- oleju lannego i farbę do pomalowania krzyża - 3 floreny 12 i 1/4 krajcarów
- mazi do smarowania wozów - 14 florenów 15 i 1/4 krajcarów
- terpentyny i dziegciu na lekarstwo dla bydła i kurację tegoż - 3 floreny 58 i 3/4 krajcarów
- łoju i smółki do linwy przy gorzelni - 2 floreny 5 i 1/2 krajcarów
- drożdży w potrzeb gorzelni - 12 florenów
- siana i okłotów - 77 florenów 24 krajcary
- ulów na pszczoły - 88 florenów i 1/4 krajcara
- blachy lemieszów, kłódek, żelaza etc. 34 floreny 30 i 1/4 krajcarów
- kamieni młyńskich sztuk 4 - 28 florenów 48 krajcarów
- papieru, stemplów i innych potrzeb kancelaryjnych - 13 florenów 23 i 1/2 krajcarów
- termometru do gorzelni - 4 floreny
(Razem na przykupno - 281 florenów 46 i 3/4 krajcarów
Rzemieślnikom za różne roboty do Skarbu wykonane - 301 florenów 23 i 1/4 krajcarów
Postporto od korespondencji w interesach skarbowych - 16 florenów 45 krajcarów
Na officyencye dla pojmowania urzędników - 12 florenów 43 i 1/4 krajcarów
Koszta podróży, fur i oficjalistów z transportami skarbowymi - 77 florenów 35 i 3/4 krajcarów
Wynagrodzenia:
- leśniczemu 3-cia część ze szkody lasowej - 2 floreny 44 krajcary
- wójtowi z Milna i Gontowy za 12 dni od Dworu należących - 4 floreny 48 krajcarów
- Majlechowi Cukier faktornego - 1 floren 12 krajcarów
(Razem wynagrodzenia - 8 florenów 44 krajcary)
OGÓŁ ROZCHODU - 11.830 florenów 3 1/2 krajcarów
Zostaje w kasie z dniem 1go stycznia 1848 - 2 floreny 53 1/2 krajcarów
Uwaga:
W roku 1847 odesłano do Medyki wełny 21 cetnarów 33 i 1/2 funtów, która po 110 florenów monetą krajową za cetnar sprzedaną została.
Kasperski