W niniejszym artykule zestawiono proste statystyki zgonów dla zmarłych wyznania rzymsko-katolickiego - czyli Polaków - z wioski Gontowa. Na wzór podobnych, opracowanych dla strony "Olejów na Podolu"

Nie jest to praca naukowa, jedynie proste zestawienia liczb. W opisywanym przedziale czasowym 1885-1890 w rzymskokatolickiej populacji Gontowa zmarło 58 osób. Ile przyszło na świat - dokładnie nie wiemy. Dostępne materiały nie były kompletne. Brakowało dwóch pierwszych stron z zapisami chrztów z 1885 roku.

Bez roku 1885 otrzymujemy 59 urodzin i 49 zgonów w latach 1886-1890. Więc liczba ludności wzrosła w tym czasie o 10 osób. Wioska liczyła wówczas co najmniej 37 numerów domów (najwyższy numer odnotowany w dostępnym materiale).

Ja długo żyli XIX-wieczni Polacy z Gontowy? W podanej niżej tabeli i wykresie zestawiamy zmarłych według grup wiekowych. Aż 63,7 procent zmarłych stanowiły dzieci do czwartego roku życia. Tak wysokiego współczynnika nie było w Milnie ani w wioskach parafii Olejów. Niekoniecznie świadczy to o jakimś kataklizmie wśród najmłodszych. W Gontowie prawdopodobnie była dość młoda populacja - wioska dopiero zaczynała się rozwijać. Niewielu tu żyło starców. Przeważali zapewne ludzie w sile wieku.

Znamienne, że w latach 1870-1875 (czyli sześciu kolejnych) w załozieckich księgach odnotowano tylko jeden jedyny chrzest w wiosce Gontowa. A dziesięć lat później tych chrztów było od 7 do 12 rocznie. Nie ma tu stopniowego narastania liczby ludności. Czyli coś się musiało w międzyczasie wydarzyć. Prawdopodobnie Gontowa jakoś otworzyła się na osadnictwo. Np. ktoś - aktualny właściciel ziemi? - zaczął sprzedawać tam działki, na które skusiło się wiele rodzin z Milna. W każdym razie wcześniej było to jakoś utrudnione. Wskazówki dostarcza nam artykuł "Gontowa w starych księgach adresowych i skorowidzach". W skorowidzu z 1872 r. jest zapis, że większa własność w Gontowej należała do Henryki Pawlikowskiej i składała się głównie z lasu. A w skorowidzu z 1897 brak już właściciela tabularnego. Prawdopodobnie dobra w Gontowej przeszły już w inne ręce - być może kupców żydowskich? - którzy sprzedawali z nich mniejsze parcele włościanom z Milna. Galicyjscy dziedzice rzadko się na coś takiego decydowali, zresztą większość z nich od czasu zniesienia pańszczyzny była skonfliktowana z gromadami wiejskimi. Czy właśnie tak było w wiosce Gontowa? Może kiedyś jakiś historyk to wyjaśni.

I DODATKOWY WYKRES, POKAZUJĄCY PROPORCJE POSZCZEGÓLNYCH GRUP WIEKOWYCH W OGÓLNEJ LICZBIE 58 ZMARŁYCH W LATACH 1885-1890

---

Na co umierali ówcześni Gontowianie? W tabeli poniżej możecie zobaczyć zestawienie wszystkich przyczyn zgonów, tak jak je zapisali załozieccy księża. Niektóre mogą być różnymi określeniami tych samych chorób. W innych z kolei pod tymi samymi, ogólnikowymi terminami, mogą kryć się różne choroby.

W opisywanym przedziale czasowym nie ma ani jednego zgonu od nieszczęśliwego wypadku. Była za to śmierć, której przyczyny nie udało się ustalić miejscowemu "oglądaczowi zwłok". W roku 1890 przy zgonie 24-letniej młodej kobiety (panny) zapisano "Ignoto morbo" czyli nieznana choroba. Czegoś takiego nie było w księgach parafii Olejów.

ZESTAWIENIE PRZYCZYN ZGONÓW ZMARŁYCH WYZNANIA RZYMSKO-KATOLICKIEGO Z WIOSKI GONTOWA
W LATACH 1885-1890.

PRZYCZYNA ZGONU	RAZEM	1885	1886	1887	1888	1889	1890
Debilitas nativa / debilitas natalis / debilitas naturalis [słabość od urodzenia / słabość wrodzona]	8	1	-	1	2	2	2
Phtysis [suchoty]	8	1	1	-	1	3	2
Angina	6	1	-	3	2	-	-
Marasmus senilis [uwiąd starczy]	5	2	1	-	1	-	1
Defectus virium [zanik sił]	4	-	1	1	-	1	1
Scarlatina [szkarlatyna]	4	-	-	-	3	1	-
Desenteria [biegunka / czerwonka]	3	-	-	3	-	-	-
Immaturus / immatura [dosł. "niedojrzały" - wcześniak?]	3	1	2	-	-	-	-
Infammatio pulmonum [zapalenie płuc]	3	2	-	-	1	-	-
Asthma [astma]	2	1	-	-	-	-	1
Coclus [koklusz]	2	-	-	1	-	-	1
Consumptio [wycieńczenie / wyniszczenie]	2	-	-	-	-	-	2
(...) /nieczyt. słowo/ sanguinis [(...) krwi - zakażenie? upływ? wylew?]	1	-	-	-	-	1	-
Dolor capitis [ból głowy]	1	-	1	-	-	-	-
Hydrops / hydropsis [puchlina wodna]	1	-	-	-	1	-	-
Ignoto morbo [dosł. "nieznana choroba"]	1	-	-	-	-	-	1
In sequelam partu /in sequeli partus [przy porodzie]	1	-	-	1	-	-	-
Senectus [ze starości]	1	-	-	1	-	-	-
Thussis [kaszel]	1	-	1	-	-	-	-
Tuberculosis [gruźlica]	1	-	-	1	-	-	-
OGÓŁEM:	58	9	7	12	11	8	11

Dodane przez Remek dnia listopada 21 2009 23:58:47

0 Komentarzy ˇ 9169 Czytań