Strona Główna ˇ Forum ˇ Zdjęcia ˇ Teksty ˇ Szukaj na stronieWtorek, Listopada 12, 2024
Nawigacja
Portal
  Strona Główna
  Forum
  Wszystkie teksty
  Mapa serwisu

Ilustracje
  Galeria zdjęć
  Album
  Stare mapy
  Stare pieczęcie

Teksty
  Historia
  Przodkowie
  Czasy Pawlikowskich
  Czasy przedwojenne
  II wojna światowa
  Po wojnie
  Zasłużeni Milnianie
  Adolf Głowacki:
Milno - Gontowa
  Ze starych gazet

Plany zagród
  Mapka okolic Milna
  Milno - Bukowina
  Milno - Kamionka
  Milnianie alfabetycznie
  Gontowa
  Gontowianie alfabetycznie

Literatura
  papierowa
  z internetu

Linki
  Strony o Kresach
  Przydatne miejsca
  Biblioteki cyfrowe

Konktakt
  Kontakt z autorami

Na stronie
Milno na Podolu
Najnowszy użytkownik:
Karolina
serdecznie witamy.

Zarejestrowanych Użytkowników: 159
Nieaktywowany Użytkownik: 0

Użytkownicy Online:

Kazimierz 2 tygodni
Jozef 3 tygodni
maria 4 tygodni
dark 8 tygodni
EwelinaZajac 9 tygodni
zbiniud14 tygodni
WEBHELA26 tygodni
zenekt27 tygodni
sierp30 tygodni
MarianSz40 tygodni

Gości Online: 2

Twój numer IP to: 44.210.149.218

Artykuły 331
Foto Albumy 67
Zdjęcia w Albumach 1883
Wątki na Forum 47
Posty na Forum 133
Komentarzy 548
Logowanie
Nazwa Użytkownika

Hasło

Zapamiętaj mnie



Rejestracja
Zapomniane hasło?
Zagłosuj na nas

KRESY

cz.02 - Osada z wczesnego średniowiecza + Miasto Milnik
Adolf Głowacki:
"Milno - Gontowa. Informacje zebrane od ludzi starszych - urodzonych na Podolu, wybrane z opracowań historycznych i odtworzone z pamięci". Szczecin 2009
Część 2.


OSADA Z WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA


Trudno dziś odtworzyć dzieje Milna, ale na podstawie znalezisk i starych dokumentów, można odsłonić spore fragmenty z jego przeszłości. Antoni Worobiec pisze, że Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego tom VI, pod hasłem Milno podaje:

"W polu na Mogiłkach (Podliski) i Maniukach, znachodzono rozmaite starożytności kamienne, ozdoby z brązu i żelaza"

Świadczą one, że już we wczesnym średniowieczu (V-XI w.) istniała tam osada.
Potwierdza to również nauczyciel z Milna Michał Huriszny, który odnalazł na starych
mapach, na zachód od Mogiłek, nazwę Terebiż (wyrąb). Są to wierzchołki wzgórz po
wyciętym lesie, który został spalony w rytualnych ogniskach.

Pierwotne osiedla powstawały przy rzekach i jeziorach. Łatwe pozyskiwanie wody było decydujące. Miały one kształt ulicówek wzdłuż cieków wodnych, lub osiedli okrężnych przy jeziorach. To na Mogiłkach leżało nad rzeką Huk.

Ziemie te w 981 roku, podbił książę kijowski Włodzimierz I. Miejscowa ludność lechicka która żyła tam już 500 lat wcześniej, została wchłonięta przez Rusinów, zlikwidowana lub wywieziona w głąb Rusi.

Fakt podboju, potwierdza ruski kronikarz Nestor (1056 - 1114) i Latopis Kijowski zakończony w 1200 roku. Źródła te stwierdzają jednoznacznie, że w 981 roku Włodzimierz I zajął Lacham ziemie i liczne grody, a w tym również Ilów (Lwów) nad Pełtwią. Latopis określa też granicę Grodów Czerwieńskich, a więc Mieszkowego państwa, jako pas lasów nad Horyniem i Słuczą. (E. Prus Hulaj Pole).

O Kresy toczą się ciągłe wojny. Odbija je i gromi Rusinów Bolesław Chrobry, gdy idzie do Kijowa celem umocnienia na tamtym tronie zięcia Świętopełka. Dwa razy wyprawia się do Kijowa z pomocą wujowi Izasławowi Bolesław Śmiały i też odbija Grody Czerwieńskie. Walczy o nie Władysław Herman i Bolesław Krzywousty. Niestety Polska szarpana z wszystkich stron, nie mogła utrzymać tam większych sił i panowanie Rusi się umacniało
.

MIASTO MILNIK


Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, podaje informację dotyczącą Milna z okresu Rusi

"Milnik, nazwa i starego miasta ruskiego z okresu Daniła i Romana (XII i XIII w.) często spotykana w Wołyńskim Latopisie. Miasto z zamkiem zniszczyli Tatarzy. Leżało ono prawdopodobnie na terenach dzisiejszego Milna i Załoziec."

Choć brak dokładnej lokalizacji tego miasta, jest to z pewnością wcześniejsze wcielenie Milna. Na tym terenie nie występują inne nazwy kojarzące się z Milnem.

W 1223 roku Czyngis Chan dokonuje pogromu książąt ruskich pod Kałką, a w 1240 doszczętnie niszczy Kijów. Tatarzy plądrują i łupią Ruś. W 1241 roku wdzierają się aż pod Legnicę. Do 1300 roku, jeszcze dwukrotnie najeżdżają Polskę. Milnik z zamkiem został zniszczony w czasie jednego z tych najazdów i już nie dźwignął się do rangi miasta. Odrodził się ponownie, ale jako osada.

Osłabioną, zniszczoną i uzależnioną do Tatarów Ruś, łatwo opanowują Litwini. Kunigas Lubart w 1325 roku, na stałe osiada w Łucku, a w 1362 jego brat Olgierd, zdobywa Kijów. Powstaje Wielkie Księstwo Litewskie aż po morze Czarne. Potęga litewska oraz wpływy węgierskie, mołdawskie i tatarskie są bardzo niekorzystne i groźne dla Polski.

W roku 1340 zostaje otruty przez bojarów, książę halicki Jerzy Bolesław, Piast i krewniak Kazimierza Wielkiego. Król jako następca Bolesława po jego bezpotomnym zgonie, uderza na Ruś i zajmuje Lwów oraz Halicz. W kolejnych działaniach zdobywa Łuck, całe Podole i część Wołynia, a z resztą Wołynia, kunigas łucki zostaje lennikiem Polski.

Wojny z Litwą ustają po koronacji na króla Polski, Władysława Jagiełły i połączeniu obydwu narodów w obliczu zagrożenia krzyżackiego.

Ciągle pustoszone i słabo zaludnione przestrzenie Rusi, a szczególnie jej południowo-wschodnie krańce aż po Dzikie Pola, były azylem dla ludzi kochających wolność i niezależność. Były to w zasadzie ziemie niczyje. Ze zbiegów różnych nacji, powstało tu kozactwo, zdominowane ostatecznie przez narodowość ruską.
Tworzyli oni wolny stan w feudalnym społeczeństwie Rzeczypospolitej. Mieli swoją organizację wojskową, a wiele chorągwi na żołdzie królewskim, stawało w bitwach obok chorągwi polskich.

Te rozległe i słabo zaludnione przestrzenie, prosiły się o zagospodarowanie - potrzebowały rąk do pracy. Żyzne ziemie i większe swobody, były dużą pokusą. Napływali więc tu chłopi zbiegli przed pańszczyzną, ludzie uciekający przed niewolą tatarską, kochający wolność i swobody, oraz ci którzy weszli w kolizję z prawem i musieli chronić gardła. Połączenie pustych i żyznych Kresów z ludną Polską, wywołało ruchy, których okiełznanie nie leżało w niczyich możliwościach. Nadmiar ludności polskiej wlał się w te olbrzymie, nie zasiedlone przestrzenie.

Od 1340 roku, Ruś Halicka i Podole pozostają przy Polsce, z zachowaniem pełnej tolerancji religijnej i narodowościowej dla rodzimej ludności. Panowie ruscy władający ziemiami wschodnimi, na równi z polskimi, zasiadali w radzie królewskiej, byli senatorami i otrzymywali najwyższe godności oraz stanowiska. Król za zasługi dla Korony, nadaje magnatom i rycerstwu ziemie wschodnie, na które przyprowadzają oni duże grupy osadników. Pod osłoną potęgi Królestwa Polskiego, następuje szybki rozkwit Kresów.



poprzednia
część

 

 

Adolf Głowacki:
Milno - Gontowa

 

 

następna
część




Komentarze
Ilchysshyn dnia grudnia 22 2010 12:42:19
http://www.nbuv.gov.ua/portal/Soc_Gum/Archeolog/2008_11/08Ilchyshyn.pdf
Dodaj komentarz
Zaloguj się, żeby móc dodawać komentarze.
Copyright ©Grupa Przyjaciół Milna. Wykonanie: Remek Paduch & Kazimierz Dajczak 2008-2018